TTMIK seviye 2 ders 18
Bir önceki dersimizde birşeyleri 'yapabilmek', 'yapamamak' ifadelerini nasıl söyleyeceğinizi öğrenmiştik. Bu dersimizde birşeyler yapmada iyi / yetenekli/ becerikli yada kötü/ beceriksiz olduğunuzu nasıl söyleyeceğinize bir bakalım.
'bir şeyler yapmak' ifadesini söylemenin basit yapısı [nesne] + -을/를 (=nesneleştirme eki)+ 하다 (=yapmak) dır. Ve buna 잘 [cal] yada 못 [mot] eklersiniz.
~을/를 잘 하다 = iyi yapmak
~을/를 못 하다 = kötü yapmak
Örnekler:
노래 [no-re] = şarkı söyleme, şarkı
노래를 잘 하다 [no-re-rıl cal ha-da] = şarkı söylemede iyi olmak,şarkı söylemeyi iyi yapmak, güzel şarkı söylemek
요리 [yo-ri] = yemek pişirme, yemek yapma, yemek
요리를 못 하다 [yo-ri-rıl mot ha-da] = yemekte kötü olmak, yemeği kötü yapmak, kötü yemek yapmak
못 하다 birşeyleri 'yapmakta aciz olmak' yada 'yapamamak' anlamına gelebilir. 잘 [cal] sık sık bunun önüne eklenir ve anlamını açıklığa kavuşturmak için 잘 못 하다 haline getirilir.잘 못 하다 diyerek,kelimesi kelimesine birşeyleri iyi yapamadığınızı yada birşeyleri iyi yapmaktan aciz olduğunuzu ifade edersiniz.
요리를 못 하다 = yemekte kötü olmak yada yemek yapamamak
요리를 잘 못 하다 = yemekte kötü olmak, yemeği kötü yapmak, yemeği iyi yapamamak
Birkaç örnek:
수영 [su-yong] = yüzme
수영을 잘 하다 [su-yong-ıl cal ha-da]
= yüzmede iyi olmak, yüzmeyi iyi yapmak
수영을 못 하다 [su-yong-ıl mot ha-da]
= yüzmede kötü olmak, yüzmeyi kötü yapmak
yada
= yüzememek
수 영을 잘 못 하다 [su-yong-ıl cal mot ha-da]
= yüzmede kötü olmak, yüzmeyi kötü yapmak, yüzmeyi iyi yapamamak
잘 ve 못 sadece -하다 fiili ile mi kullanılır?
Hayır. Diğer fiil türleri de 잘 ve 못 ile kullanılabilir. Pek çok 하다 fiilinin ilk bölümü isim olduğu için isim kısmını 하다 kısmından ayırmak ve oraya 잘, 못 yada 잘 못 eklemek kolaydır. Fakat 'isim + 하다 ' şeklinde olmayan diğer fiil türlerinde sadece fiilin önüne 못 yada 잘 못 eklersiniz.
잘 달리다 = iyi koşmak, koşmada iyi olmak
잘 쓰다 = iyi yazmak, yazmada iyi olmak
Ama bir fiil çok sık bir şekilde bunun gibi sadece kendileriyle kullanıldığında anlam çok açık olmaz (쓰다 'yazmak' ve 'kullanmak' fiillerinin ikiside olabilir) ve anlatım tarzı eksik kalır, bu yüzden
잘 달리다 --> 달리기를 잘 하다
[genel anlamı 'koşmayı iyi yapmak']
Burada 달리다 isim şekli yani 달리기 haline getirilir ve 잘 하다 ile devam ettirilir.
잘 쓰다 --> 글씨를 잘 쓰다
[genel anlamı 'yazı/mektup yazmayı iyi yapmak']
Burada, yazı/mektup anlamına gelen 글씨 kelimesi 'yazma' anlamını daha açık yapmak için kullanılır ve insanların 'kullanmak' anlamına gelebilme düşüncelerine engel olur.
Örnek Cümleler:
저는 노래를 잘 못 해요. [co-nın no-re-rıl cal mot he-yo.]
= İyi bir şekilde şarkı söyleyemem. / Şarkı söylemekte iyi değilim.
제 친구는 수영을 잘 해요. [ce çin-gu-nın su-yong-ıl cal he-yo.]
= Arkadaşım yüzmede iyidir.
저는 퍼즐을 잘 풀어요. [co-nın po-cı-rıl cal pu-ro-yo.]
= Bulmaca çözmekte iyiyim.
저는 글씨를 잘 못 써요. [co-nın gıl-şi-rıl cal mot sso-yo.]
= El yazım iyi değildir.
저는 글을 잘 못 써요. [co-nın gı-rıl cal mot sso-yo.]
= Yazmakta iyi değilim.
매운 거 잘 먹어요? [me-un go cal mo-go-yo?]
= Baharatlı yemek yemede iyi misin?
Bu çeviri hizmeti TalkToMeInKorean.com ve KoreanWikiProject.com ortak projesidir.
