TTMIK niveau 1 les 9
In deze les leer je over de thema-partikels en de subject-partikels in het Koreaans. De meeste talen hebben geen thema- of subject-partikels in hun zinnen, dus is het concept wellicht helemaal nieuw voor je, maar als je eraan gewend bent, kan het handig zijn als je weet hoe je ze moet gebruiken.
Thema-partikel
은 [eun] / 는 [neun]
De voornaamste functie van de thema-partikels is de ander te laten weten waar je over praat en thema-partikels worden aan zelfstandige naamwoorden vastgeplakt.
Woorden die op een eindmedeklinker eindigen + -은
Woorden die op een klinker eindigen + -는
Voorbeelden:
가방 [ga-bang] + 은 [eun]
나 [na] + 는 [neun]
Het thema van de zin, aangegeven door 은 [eun] of 는 [neun] is meestal (maar niet altijd) hetzelfde als het subject van de zin.
저 [jeo] = ik
저 + 는 [neun] = 저는 [jeo-neun] = wat mij betreft / ik (met nadruk)
저는 학생이에요. [jeo-neun hak-saeng-i-e-yo] = Wat mij betreft, ik ben leerling. / ik ben leerling.
Hier is het woord 저 (ik) zowel het thema van de zin (je praat hier over “ik”) en het subject van de zin (“ik” is het subject en “ben” is het werkwoord.”)
Maar in de volgende voorbeeldzin zie je hoe uniek de Koreaanse taal is.
내일은 저는 일해요. [nae-il-eun jeo-neun il-hae-yo]
= “Wat betreft morgen, dan werk ik.”
Hier wordt 내일 [nae-il], morgen, gevolgd door 은 [eun], een thema, maar niet het subject van het werkwoord 일하다 [il-ha-da], “werken”, want het is niet “morgen” die werkt maar “ik” die werkt.
Subject-partikels
이 [i] / 가 [ga]
De functie van subject-partikels is vrij eenvoudig vergeleken bij die van thema-partikels.
Woorden die eindigen op een eindmedeklinker + -이
Woorden die eindigen op een klinker + -가
Voorbeelden:
가방 [ga-bang] + 이 [i]
학교 [hak-gyo] + 가 [ga]
Dus over het algemeen
geven thema-partikels (은/는) aan wat het thema van de zin is,
en subject-partikel (이/가) wat het subject van de zin is,
maar dat is niet alles.
Wat is er nog meer met de partikels 은/는/이/가?
(1)
Naast het aangeven van thema's heeft 은 [eun] / 는 [neun] de nuance van “over” iets, “wat betreft” iets of zelfs “anders dan andere dingen” of “niet zoals bij andere dingen.”
(2)
Naast het aangeven van subjecten heeft 이 [i] / 가 [ga] de nuance van “niets anders dan ” “niets dan” en ook, bij gebruik in samengestelde zinnen, de functie van het aangeven van een subject zonder het te veel te benadrukken.
Laten we enkele voorbeelden van (1) bekijken.
이거 [i-geo] = dit / 사과 [sa-gwa] = appel / 예요 [ye-yo] = zijn
이거 사과예요. [i-geo sa-gwa-ye-yo] = Dit is een appel.
Je kunt daar 은/는 aan vastplakken en in dit geval is 이거 het thema en dat eindigt op een klinker, dus komt er -는 achter.
이거는 사과예요. [i-geo-NEUN sa-gwa-ye-yo]
= (Die andere dingen zijn geen appels, maar) DIT is een appel.
Je kunt de volgende uitspraken krijgen:
이거 커피예요. [i-geo keo-pi-ye-yo] (= Dit is koffie)
이거는 물이에요. [i-geo-NEUN mul-i-e-yo] (= Dat was koffie, maar DIT, dit is water.)
이거는 오렌지주스예요. [i-geo-NEUN o-ren-ji-ju-seu-ye-yo]
(= en DIT, dit is weer wat anders, dit is sinaasappelsap.)
이거는 뭐예요? [i-geo-NEUN mwo-ye-yo?]
(= En dit dan? Wat is dit?)
Zoals je aan dit voorbeeld kunt zien heeft 은/는 de functie van het benadrukken van het thema van de zin door er de nuance van “dat is... en/maar DIT is...” Het is dus soms onnatuurlijk om in elke zin 은/는 te gebruiken.
Dus hoewel 은 en 는 in het Koreaans over het algemeen thema-partikels zijn, bewaren mensen 은/는 vaak voor als ze het thema echt willen benadrukken in tegenstelling tot andere delen van de zin.
Als je bijvoorbeeld “Het is mooi weer vandaag.” in het Koreaans wilt zeggen kan dat op veel manieren. (Je hoeft niet de hele zin te begrijpen. Let alleen op het gebruik van 은/는.)
1) 오늘 날씨 좋네요. [o-neul nal-ssi joh-ne-yo]
Het is mooi weer vandaag.
2) 오늘은 날씨 좋네요. [o-neul-EUN nal-ssi joh-ne-yo]
(Het weer was de laatste tijd niet zo goed, maar VANDAAG is het mooi weer.)
3) 오늘 날씨는 좋네요. [o-neul nal-ssi-NEUN joh-ne-yo]
(Vandaag is misschien niet alles zo, maar het weer is tenminste mooi.)
Dus zo sterk en nuttig zijn de thema-partikels (은/는) voor het aanbrengen van nuance in je Koreaanse zinnen!
We gaan wat voorbeelden van (2) bekijken.
좋아요 [jo-a-yo] = het is goed / 뭐 [mwo] = wat / 이/가 [i/ga] = subject-partikels
Stel je voor dat iemand zegt “좋아요. [jo-a-yo]” en dat betekent “Het is goed.” of “Ik vind dat leuk.”
Maar als je niet precies weet WAT goed is, kun je vragen: “WAT is er goed?” of “Wat bedoel je?”
Om aan te geven dat je nieuwsgierig bent naar “WAT” er goed is, kun je vragen:
뭐가 좋아요? [mwo-GA jo-a-yo?]
Hier benadruk je met het woord 가 [ga] wat het subject van het werkwoord “zijn / 좋아요” is.
Als je zegt:
ABC 좋아요. [ABC jo-a-yo] = ABC is goed.
Als je het er niet mee eens bent en vindt dat XYZ goed is, en niet ABC, kun je zo zeggen dat je van mening bent dat het subject van “goed zijn” XYZ moet zijn en niet ABC:
ABC 좋아요? XYZ가 좋아요! [ABC jo-a-yo? XYZ-GA jo-a-yo]
Dus met 이 en 가 kun je meer smaak en meer concrete betekenis aan je Koreaanse zinnen geven als je wilt benadrukken WIE iets heeft gedaan, WELKE goed is, etc.
Is dat alles?
Bijna.
Zoals je boven kunt zien, hebben 은/는 en 이/가 allebei diverse functies, maar de functie van 은/는 als ‘contrast’ is veel sterker, want je kunt het thema van de zin veranderen met 은/는. Als je dus samengestelde zinnen maakt (i.e. Ik denk dat het boek dat jij gekocht hebt veel interessanter is dan het boek dat ik gekocht heb.), wordt 은/는 niet zo vaak de hele zin door gebruikt. Vaak kun je 은/는/이/가 achterwege laten, maar als je een partikel nodig hebt om de betekenis te verduidelijken wordt 이/가 eerder gebruikt.
