Poziom 5 lekcja 2
Witamy wszystkich na drugiej lekcji poziomu 5. W tej lekcji nauczymy się jak przedstawiać się w formie grzecznościowej <honor.> przyrostkiem -시- jest stosowany w uprzejmych lub bardziej formalnych sytuacjach. Nawet jeśli jest to pierwszy raz już pewnie słyszałeś o “honorific suffix”, pewnie już widziałeś kilka wyrażeń wcześniej z użyciem -시- jak np. 안녕하세요, 안녕히 가세요 czy 주세요.
Co to jest -시-?' 시- jest suffixem<przyrostkiem> więc nigdy nie jest używany samoistnie/samodzielnie. Kiedy jest łączony z innymi czasownikami, -시- sprawia, że zdanie staje się grzecznościowe, co oznacza, że osoba mówiąca pokazuje szacunek do osoby, do której rozmawia lub o której rozmawia z kimś.
Jak używać?
- 시 - może być używany w każdym czasie. Dodajesz - 시 pomiędzy początek czasownika<temat wyrazu> a inną końcówkę czasownika.
ZWYCZAJNIE
czas teraźniejszy: początek czasownika<temat wyrazu> + -시- + -어요 czas przeszły::początek czasownika<temat wyrazu> + -시- + -었어요 czas przyszły:początek czasownika<temat wyrazu> + -시- + -ㄹ 거예요
GRZECZNOŚCIOWO
czas teraźniejszy: początek czasownika<temat wyrazu>+ -시- + -어요
czas przeszły:początek czasownika<temat wyrazu>+ -시- + -었어요
czas przyszły:początek czasownika<temat wyrazu>+ -시- + -ㄹ 거예요
- gdy temat wyrazu kończy się na spółgłoskę należy dodać 으 przed 시 aby wymowa była ułatwiona.
Przykłady: 1. 보다 [bo-da] = Widzieć Czas teraźniejszy [zwyczajnie] 보 + -아요 = 봐요 [bwa-yo] [grzecznościowo] 보 + -시- + -어요 = 보셔요 [bo-syeo-yo] Czas przeszły [zwyczajnie] 보 + -았- + -어요 = 봤어요 [bwa-sseo-yo] [grzecznościowo] 보 + -시- + -었- + -어요 = 보셨어요 [bo-syeo-sseo-yo] Czas przyszły [zwyczajnie] 보 + -ㄹ 거예요 = 볼 거예요 [bol geo-ye-yo] [grzecznościowo] 보 + -시- + ㄹ 거예요 = 보실 거예요 [bo-sil geo-ye-yo] 2. 웃다 [ut-da] = śmiac się, uśmiechać się Czas teraźniejszy [zwyczajnie] 웃 + -어요 = 웃어요 [u-seo-yo] [grzecznościowo] 웃 + -으시- + -어요 = 웃으셔요 [u-seo-syeo-yo] Czas przeszły [zwyczajnie] 웃 + -었- + -어요 = 웃었어요 [u-seo-sseo-yo] [grzecznościowo] 웃 + -으시- + -었- + -어요 = 웃으셨어요 [u-seu-syeo-sseo-yo] Czas przyszły [zwyczajnie] 웃 + -을 거예요 = 웃을 거예요 [u-seul geo-ye-yo] [grzecznościowo] 웃 + -으시- + -ㄹ 거예요 = 웃으실 거예요 [u-seu-sil geo-ye-yo]
GRZECZNOŚCIOWY WYZNACZNIK PODMIOTU
Już znacie. 이 [i] oraz 가 [ga] wyznaczają nam PODMIOT w zdaniu, osobę wykonującą czynność.
np. A: 누가 했어요? (Kto to zrobił?) B: 제가 했어요. (Ja to zrobiłam.)
W zdaniach grzecznościowych, partykuła podmiotu zmienia się w 께서 [kke-seo]. Po podmiocie okazując szacunek wobec siebie i wobec obniżenia.
np. ) A가 → A께서
Czasem, słowo dla podmiotu może odpowiednio się zmienić. Np, słówko 선생님 już samo w sobie jest GRZECZNOŚCIOWE, ponieważ jest dodane 님', ale w zwykłych sytuacjach można użyć 이 lub 가 jako partykułę podmiotu, ale inne słówka trzeba zmieniać, kiedyś używane są w zdaniach grzecznościowych.
np) 친구가 → 친구분께서 (dodając słowo 분 [bun]) 사장이 → 사장님께서 (dodając słowo 님 [nim]) 현우 씨가 → 현우 님께서 (zmieniając słowo 씨 [ssi] w 님 [nim])
Ale w codziennych konwersacjach, jeśli rozmawiasz z osobą z którą jesteś blisko możesz opuścić 께서 zachowując podstawowe formy grzecznościowe z użyciem -시-.
Np)
1. 현우 씨, 언제 오실 거예요? = Hyunwoo, kiedy tu przyjdziesz? 2. 선생님이 주셨어요. = Mój nauczyciel dał mi to. 3. 아빠 오셨어요. = Mój tata jest tutaj.
Czasowniki nieregularne przykłady:
1. 듣다 [deut-da] = słuchać
→ [grzecznościowo] 들으시다 [deu-reu-si-da]
2. 팔다 [pal-da] = sprzedawać → [grzecznościowo] 파시다 [pa-si-da]
3. 먹다 [meok-da] = jeść → [grzecznościowo] 드시다 [deu-si-da]
4. 마시다 [ma-si-da] = pić → [grzecznościowo] 드시다 [deu-si-da] (**tak samo jak 먹다)
Stałe wyrażenia (rzeczownik + 하시다)
Istnieją pewne rzeczowniki, które są używane tylko w sytuacjach grzecznościowych. Są używane z 하시다 tworząc najwyższą formę grzecznościową i uprzejmą.
말 [mal] = mowa, opowieść, rozmawiać → 말씀 [mal-sseum] → 말씀하시다 [mal-sseum-ha-si-da] = rozmawiać 먹다 [meok-da] = jeść → 식사 [sik-sa] = posiłek → 식사하시다 [sik-sa-ha-si-da] = mieć posiłek -셔요 staje się -세요
Początkowo, kiedy -시- jest łączone z -아/어/여요, czasem teraźniejszym, staje się -셔요, ale z czasem ludzie zaczęli wymawiać i pisać to jako -세요, ponieważ ułatwiło im to wymowę. To można znaleźć tylko z zdaniami czasu teraźniejszego lub w trybie rozkazującym.
Czas teraźniejszy Np) 어디 가셔요? → 어디 가세요? (어디 가셔요 jest wciąż poprawnie, ale ludzie mówią 어디 가세요 częściej.) Tryb rozkazujący Np) 하지 마셔요. → 하지 마세요. (하지 마세요 jest wciąż poprawnie, ale ludzie mówią 하지 마세요 częściej.)