Poziom 2 lekcja 17
Po poprzednich lekcjach wiemy już jak konstruować różne zdania po koreańsku. Nadszedł czas, żeby spojrzeć na to jak powiedzieć "mogę" lub "nie mogę" czegoś zrobić.
Struktura jaką używamy do powiedzenia, że "możemy" coś zrobić to:
-(으)ㄹ 수 있다 [-(eu)l su it-da]
Przykłady:
보다 = widzieć
--> 보 + -ㄹ 수 있다 = 볼 수 있다 [bol su it-da] = móc widzieć
먹다 = jeść
--> 먹 + -을 수 있다 = 먹을 수 있다 [meo-geul su it-da] = móc jeść
¤¤ Po temacie czasownika kończącego się samogłoską używamy -ㄹ 수 있다 a spółgłoską -을 수 있다.
Słowo 수 [su] w -(으)ㄹ 수 있다 dosłownie znaczy "pomysł" lub "sposób" rozwiązania problemu albo zrobienia czegoś, więc -(으)ㄹ 수 있다 dosłownie znaczy "mieć sposób albo pomysł na zrobienie" czegoś.
Więc jeśli NIE mamy "sposobu ub pomysłu" na zrobienie czegoś, znaczy to że NIE możemy tego zrobić i w koreańskim użyjemy -(으)ㄹ 수 없다, używając 없다, wyraz przeciwny do 있다.
Przykłady:
자다 = spać
--> 자 + -ㄹ 수 없다 = 잘 수 없다 [jal su eop-da] = nie móc spać
<--> 잘 수 있다 [jal su it-da] = móc spać
잡다 = łapać
--> 잡 + -을 수 없다 = 잡을 수 없다 [ja-beul su eop-da] = nie móc złapać
<--> 잡을 수 있다 [ja-beul su it-da] = móc złapać
Innym sposobem powiedzenia -(으)ㄹ 수 없다 jest użycie słowa 못 przed czasownikiem.
-(으)ㄹ 수 없다 jest podstawowym sposobem na wyrażenie "nie mogę", ale nie jest zawsze używany w mówionym koreańskim. Bardzie popularnym sposobem na powiedzenie "nie mogę" lub "nie jestem w stanie" jest dodanie 못 przed czasownikiem.
갈 수 없다 = 못 가다 [czasownik: 가다] = nie móc iść
볼 수 없다 = 못 보다 [czasownik: 보다] = nie móc widzieć
먹을 수 없다 = 못 먹다 [czasownik: 먹다] = nie móc jeść
할 수 없다 = 못 하다 [czasownik: 하다] = nie móc robić
Przykładowe zdania
운전 할 수 있어요? [un-jeon hal su i-sseo-yo?]
= Czy umiesz prowadzić? (dos. “Czy umiesz robić prowadzenie?”)
일본어 할 수 있어요? [il-bo-neo hal su i-sseo-yo?]
= Czy umiesz mówić po japońsku? (dos. “Czy umiesz robić japoński?”)
이거 읽을 수 있어요? [i-geo il-geul su i-sseo-yo?]
= Czy mozesz to przeczytać?
못 읽어요. [mot il-geo-yo.]
= Nie mogę tego przeczytać.
지금 못 만나요. [ji-geum mot man-na-yo.]
= Nie mogę się teraz spotkać.
