TTMIK seviye 1 ders 9
Bu derste Korecede'ki konulaştırma (konu belirtme) ve özne (özne belirtme) eklerini öğreneceksiniz. Birçok dildeki cümlelerde konulaştırma ya da özne belirtme eki bulunmaz. Bu yüzden bu kavramlar sizin için çok yeni olabilir. Fakat bu eklere bir kez alışırsanız nasıl kullanıldığı bilgisini daha elverişli hale getirirsiniz.
Konulaştırma eki:
은 [ın] / 는 [nın]
Konulaştırma ekinin ana görevi karşınızdaki insana neyden bahsettiğinizi veya neyden bahsedeceğinizi bildirmektir ve bu ek kelimelerin sonuna eklenir.
Sonu ünsüzle biten kelimeler + -은
Sonu ünlüyle biten kelimeler + -는
Örnek:
가방 [ga-bang] + 은 [ın]
나 [na] + 는 [nın]
Cümlenin 은 [ın] ya da 는 [nın] ekiyle belirtilmiş konusu genelde (ama her zaman değil) cümlenin öznesiyle aynıdır.
저 [jeo] = Ben
저 + 는 [neun] = 저 는 [ço-nın] = bence, bana gelince /(benden bahsediyorum) ben
저 는 학생이에요. [ço-nın hak-seng-i-e-yo] = bana gelince ben öğrenciyim / ben öğrenciyim
Burada 저 (ben) kelimesi hem cümlenin konusu ('ben' hakkında konuşuluyor) hemde cümlenin öznesidir. (öğrenci olan kişi 'ben'dir.)
Fakat Korecenin eşsizliğine aşağıdaki örnek cümlede rastlayabiliriz.
내일은 저는 일해요. [ne-il-ın ço-nın il-hae-yo] = Yarın ise çalışıyorum
Buradaki 내일 kelimesi yani 'yarın' kelimesi 은 eki alarak konu olmuştur fakat 일하다 [il-ha-da] yani çalışmak fiilini gerçekleştiren özne değildir. Çünkü çalışan kişi 'yarın(내일)' değil 'ben'dir.
Özne eki:
이 [i] / 가 [ga]
Özne ekinin görevi konulaştırma ekiyle karşılaştırınca oldukça basittir.
Sonu ünsüzle biten kelime + -이 Sonu ünlüyle biten kelime + -가
Örnek:
가방 [ga-bang] + 이 [i]
학교 [hak-gyo] + 가 [ga]
Yani temel olarak,
Konulaştırma ekleri (은/는) cümledeki konunun ne olduğunu açıklar ve özne ekleri (이/가) cümledeki öznenin ne olduğunu gösterir,fakat her şeyi değil.
은/는/이/가 ekleri hakkında daha neler var?
(1) Konu belirtme ekleri, 은 /는 ekleri ‘bir şey hakkında’, ‘bir şeye göre’ ya da ‘diğer şeylerin aksine’, ‘bir şeylerden farklı olarak’ gibi farklılıklar katar.
(2) Özne belirtme ekleri, 이/가 ekleri ‘dışında hiç biri’ , ‘hiçbir şey ama’ gibi farklılık katar ayrıca karışık cümlelerde özne belirtme eki çok fazla vurgu yapılmadan kullanılır.
1. özellik hakkındaki örneklere göz atalım
이거 [i-geo] = bu / 사과 [sa-gua] = elma / 예요 [ye-yo] = olmak , dır/dir
이거 사과예요. [i-go sa-gua-ye-yo] = Bu elmadır.
이거 kelimesine 은/는 ekini ekleyerek özne durumuna getirebilirsiniz. Kelimenin sonu ünlüyle bittiği için -는 eklenir.
이거는 사과예요. [i-go-NIN sa-gua-ye-yo] = (diğer şeyler elma değil ama) BU elmadır.
Birinin bu şekilde konuştuğunu hayal edelim.
이거 커피예요. [i-geo ko-pi-ye-yo] (= Bu kahvedir.)
이거는 물이에요. [i-go-NIN mul-i-e-yo] (=O kahve olabilir ama) BU sudur.
이거는 오렌지주스예요. [i-geo-NIN o-ren-ci-cu-su-ye-yo] (= BU diğerlerinden farklı portakal suyudur.)
이거는 뭐예요? [i-geo-NIN mo-ye-yo?] (= BU ne??)
Bu örnekte görüldüğü gibi 은/는 eklerinin 'bu .....dır / ama BU....dır' şeklinde farklılık vererek konuyu ya da cümleyi vurgulayan bir rolü vardır. Öyle ki 은/는 eklerini her cümlede söylerseniz bazen anlamsız cümleler olur.
Bu yüzden Korecede, 은 ve 는 genellikle konu belirtme eki olmasına rağmen, insanlar sık sık asıl belirtme ekinin aksine cümlenin diğer yerlerinde söyleyerek vurgu yaparlar.
Örneğin, eğer Korece 'Hava bugün güzel.' demek isterseniz, bunu birçok yolla söyleyebilirsiniz. (Buradaki bütün cümleler hakkında endişelenmeyin sadece 은/는 eklerini kullanmaya odaklanın.)
- 오늘 날씨 좋네요. [o-nıl nal-şi çohn-ne-yo] = Bugün hava güzel.
- 오늘은 날씨 좋네요. [o-nıl-IN nal-şi çohn-ne-yo] = (Hava son günlerde iyi değil ama BUGÜN güzel.)
- 오늘 날씨는 좋네요. [o-nıl nal-şi-NIN çohn-ne-yo] = (Bugün her şeyin güzel olması şart değil ama en azından HAVA güzel)
Kısacası, Korece cümlelerde nüans değişikliğinde 은/는 eklerinin ne denli güçlü ve kullanışlı olduğunu görüyorsunuz.
2. özellik hakkındaki örneklere göz atalım:
좋아요 [ço-a-yo] =Bu güzel / 뭐 [mo] = ne / 이/가 [i/ga] = özne belirtme ekleri
Birinin 좋아요 bu güzel anlamında ya da bunu sevdim anlamında bir şey dediğini hayal edin.Ama eğer Neyin iyi olduğundan ya da Neyden bahsedildiğinden emin değilseniz o zaman 'İyi olan ne?' ya da 'Neyden bahsediyorsunuz?' diye sorabilirsiniz.
Neyin iyi olduğu merakınızı ifade etmek için şu şekilde soru sorabilirsiniz.
뭐가 좋아요? [mo-GA ço-a-yo?]
Buradaki 가 eki 좋아요 fiilinin öznesini vurguluyor.
Bir tane örnek verecek olursak
ABC 좋아요. = ABC güzeldir.
Eğer aynı fikirde değilseniz ve ABC'nin değilde XYZ'nin güzel olduğunu düşünüyorsanız, ABC'nin değilde XYZ'nin güzel olduğu hakkındaki fikrinizi şu şekilde ifade edebilirsiniz.
ABC 좋아요? XYZ가 좋아요!
Kısacası; KİMİN birşey yaptığını,HANGİSİNİN iyi olduğunu vb. vurgulamak istediğinizde 이 ve 가 ekleriyle Korece cümlelere daha somut ve lezzetli anlamlar katabilirsiniz.
Hepsi bu kadar mı?
Hemen hemen..
Yukarıda gördüğünüz gibi 은/는 ve 이/가 eklerinin farklı rolleri var, fakat 은/는 eklerinin rollerini karşılaştırırsak daha zordur.Çünkü cümledeki konuyu 은/는 ekleriyle değiştirebilirsiniz. Bu yüzden karma cümlelerde (örneğin: Sana aldığım kitabın bana aldığım kitaptan daha ilginç olduğunu düşünüyorum) genellikle, 은/는 eki çoğunlukla cümlenin sonunda kullanılmaz. Çoğu zaman 은/는/이/가 ekleri düşmüş olabilir, ama edatı belirtmek istediğinizde 이/가 daha yaygın kullanılır.
Bu çeviri hizmeti TalkToMeInKorean.com ve KoreanWikiProject.com ortak projesidir.
